Nút bần rượu vang không chỉ là một chi tiết nhỏ mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình bảo quản và duy trì chất lượng của rượu vang. Được làm từ vỏ cây sồi bần (cork oak), nút bần không chỉ giúp giữ kín chai rượu mà còn tạo điều kiện cho sự trao đổi khí vừa phải, góp phần quan trọng vào quá trình lão hóa và phát triển hương vị rượu vang.
Nút bần rượu vang là gì?.
Nút bần, hay là nút chai rượu vang, là một phần quan trọng trong việc đóng chai rượu vang. Nó được làm chủ yếu từ vỏ cây sồi bần (quercus suber), một loại cây phổ biến ở khu vực Địa Trung Hải, đặc biệt là Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha và Bắc Phi. Nút bần có nhiệm vụ bảo vệ rượu vang bên trong chai khỏi không khí bên ngoài, giúp rượu vang trưởng thành và phát triển hương vị một cách tự nhiên.
Lịch sử hình thành nút bần?.
Nút bần hay cork (phiên âm tiếng Anh) còn gọi là nút li-e (phiên âm tiếng Pháp liège) được làm từ vỏ cây sồi, cho đến nay vẫn chứng tỏ là thứ có thể bảo vệ rượu vang tốt nhất trên thế giới. Không phải tất cả những chai vang trên thế giới đều sử dụng nút bần, nhưng chúng luôn chiếm tỷ lệ cao. Xung quanh việc sản xuất ra các loại nút này cũng có nhiều câu chuyện thú vị.
Trước sự ra đời của các loại chai thủy tinh, một loại vật liệu tương tự nút bần đã được sử dụng làm đồ đánh cá ở Trung Quốc, Ai Cập. Cho đến năm 400 TCN, nút bần được tìm thấy ở Italy và sử dụng trong các loại phao, giày dép và vật liệu lợp nhà.
Đến giai đoạn thế kỷ thứ I TCN, 1 chai đựng rượu đã được tìm thấy ở Ephesus, TP cổ của Hy Lạp và điều đặc biệt là nó được niêm phong bằng một loại nút làm từ vỏ cây sồi. Mặc dù vậy, nút bần vẫn không phải là sự lựa chọn cuối cùng. Cuối thế kỷ 17, các nhà sản xuất rượu Pháp vẫn còn sử dụng những vật liệu đặc biệt từ vải để làm nút chai rượu.
Sau này, nút bần được sử dụng nhờ nhiều đặc tính nổi bật khác nhau, trong đó chủ yếu là nhẹ, không thấm nước, khó mục rữa, tính nén và độ đàn hồi cao… Tuy nhiên, nút bần có một số hạn chế, là trong khâu bảo quản bởi yêu cầu rất khắt khe. Chẳng hạn phải giữ độ ẩm tốt để nút không bị khô gây khó khăn khi mở, cũng như không để không khí lọt vào bên trong. Trên thế giới hiện có khoảng 2,4 triệu ha rừng trồng sồi. Hơn một nửa số lượng rừng sồi thu hoạch vỏ để chế biến nút bần rượu vang đến từ Bồ Đào Nha. Nhờ các điều kiện về lượng mưa, gió và sự màu mỡ của đất đai mà rừng sồi ở đây khá phát triển. Các quốc gia khác như Mỹ cũng nỗ lực trồng loại cây này nhưng không mấy khả quan. Vì thế, khu vực Địa Trung Hải vẫn được coi là vùng đất quan trọng nhất của loại cây sồi.
Tại sao nút bần lại quan trọng?.
- Bảo Quản Rượu Vang: Nút bần giữ không khí bên ngoài không xâm nhập vào chai, giúp rượu vang tránh khỏi quá trình oxy hóa không mong muốn. Tuy nhiên, nút bần cũng cho phép một lượng nhỏ không khí lọt vào, giúp rượu vang “thở” và trưởng thành một cách từ từ.
- Chất Liệu Tự Nhiên: Bần là chất liệu tự nhiên, có độ đàn hồi và khả năng nén tốt, giúp tạo ra một lớp kín chặt giữa nút và cổ chai.
- Ảnh Hưởng Đến Hương Vị: Nút bần có thể ảnh hưởng đến quá trình phát triển hương vị của rượu vang, đặc biệt là các loại rượu vang đỏ cao cấp được ủ lâu năm.
>>> Xem thêm Vang cường hóa đặc biệt
Ưu điểm của nút bần rượu vang.
Nút bần rượu vang, đặc biệt là nút bần tự nhiên, được ưa chuộng và sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp rượu vang vì nhiều ưu điểm nổi bật. Dưới đây là những lợi ích chính của việc sử dụng nút bần rượu vang:
- Bảo Vệ Chống Oxy Hóa: Nút bần tự nhiên giúp giữ không khí bên ngoài không xâm nhập vào chai, ngăn ngừa quá trình oxy hóa không mong muốn. Điều này giúp rượu vang giữ được hương vị và chất lượng trong thời gian dài.
- Cho Phép Rượu “Thở”: Một lượng nhỏ không khí có thể thấm qua nút bần, giúp rượu vang “thở” và phát triển hương vị một cách tự nhiên và tinh tế hơn.
- Đàn Hồi và Khả Năng Nén Tốt: Nút bần có độ đàn hồi cao và khả năng nén tốt, giúp tạo ra một lớp kín chặt giữa nút và cổ chai, ngăn không cho rượu rò rỉ ra ngoài và không khí lọt vào trong.
- Chất Liệu Tự Nhiên và Bền Vững: Bần là chất liệu tự nhiên, tái tạo và thân thiện với môi trường. Vỏ cây sồi bần có thể thu hoạch mà không làm hại đến cây, và cây sồi bần có thể sống đến hàng trăm năm. Việc sử dụng nút bần hỗ trợ kinh tế bền vững cho các cộng đồng trồng sồi bần, đặc biệt là ở khu vực Địa Trung Hải.
- Ảnh Hưởng Tích Cực Đến Hương Vị: Nút bần tự nhiên có thể góp phần vào quá trình phát triển hương vị của rượu vang, đặc biệt là các loại rượu vang đỏ cao cấp và rượu vang ủ lâu năm. Hương vị và cấu trúc của rượu vang có thể trở nên phức tạp và tinh tế hơn qua thời gian khi được bảo quản bằng nút bần.
- Truyền Thống và Tính Thẩm Mỹ: Nút bần mang lại cảm giác truyền thống và sang trọng, tạo nên trải nghiệm mở chai rượu vang đặc biệt và thỏa mãn hơn cho người thưởng thức. Âm thanh “pop” khi mở một chai rượu vang với nút bần là một phần của trải nghiệm thưởng thức rượu vang truyền thống mà nhiều người đánh giá cao.
Nhược điểm của nút bần rượu vang.
- Khiến rượu vang khó ngửi: Hợp chất hóa học 2,4,6-trichloroanisole, hoặc TCA, ảnh hưởng đến hầu hết những vật dụng làm từ gỗ, khiến nó trở thành kẻ thù tồi tệ của nút chai. TCA tạo ra khi clo tiếp xúc với một số loại nấm trong quá trình chế biến nút chai. Dù là hợp chất vô hại, TCA có thể truyền các mùi hương “xấu xí” sang cho rượu, như mùi bìa ẩm, mùi nấm mốc. Tuy nhiên, theo các nghiên cứu trước đây, chỉ khoảng 10% rượu bị ảnh hưởng bởi TCA.
- Nút bần dễ bị vỡ theo thời gian: Nút bần sản xuất từ vỏ cây, sẽ khô dần và vỡ vụn xuống chai rượu theo thời gian cũng như trong quá trình vận chuyển. Rất khó để lọc hết vụn nhỏ li ti từ nút bần trong rượu. Đối với người yêu vang, việc uống rượu vang có lẫn vụn nút bần là trải nghiệm không dễ chịu.
Nút bần rượu vang đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản và phát triển hương vị rượu. Với nhiều loại nút bần khác nhau, từ tự nhiên đến tổng hợp, người tiêu dùng có thể lựa chọn loại phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Bằng cách bảo quản và sử dụng nút bần đúng cách, bạn có thể đảm bảo rằng mỗi chai rượu vang đều mang đến hương vị tuyệt vời nhất. Rượu Vang Royal shop tự hào cung cấp nhiều sản phẩm rượu vang chất lượng nhập khẩu đem đến những trải nghiệm thưởng thức rượu vang độc đáo và thú vị.